කාබන් පියසටහන

දේශගුණ විපර්යාසයේ අනිටු බලපෑම් අත්විඳිමින් සිටින වර්තමාන සමාජයේ අප සියළු දෙනාටම පාහේ ඊට අනුහුරුවෙමින් දිවි පෙවෙත ගතකිරීමට සිදුවී ඇත. ඊට සමගාමීව තවදුරටත් දේශගුණ විපර්යාසය උත්සන්න කිරීමට හේතුවන හරිතාගාර වායු, වායු ගෝලයට මුදා හැරීම හැකිතරම් අවම කිරීමටද විවිධ උත්සාහයන් දැරෙමින් පවතී. දේශගුණ විපර්යාසය අවමකර ගැනීම සඳහා හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩුකර ගැනීමේදී අප ‘කාබන් පියසටහන’ (Carbon Footprint) පිළිබඳව සැලකිලිමත්වීම අත්‍යාවශ්‍යය.

කාබන් පියසටහන, අප එදිනෙදා ජීවිතයේ දී භාවිතා කරන භාණ්ඩ හා සේවා ප්‍රමාණය නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා වායුගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය පිළිබඳ මිනුමක් ලෙස සරලව විග්‍රහ කළහැකිය. අප ජීවිතයේ ඉදිරියට තබන සෑම පියවරකදීම සිදුකරන කටයුතු, භාවිතා කරන භාණ්ඩ හා සේවා ඔස්සේ අප විසින් හරිතාගාර වායු යම්කිසි ප්‍රමාණයක් වායු ගෝලයට මුදා හැරීම සිදු කරයි. එය අප දැනුවත්වම හෝ නොදැනුවත්ව සෘජු හෝ වක්‍ර ආකාරයෙන් සිදුවිය හැකිය. එසේම තාක්ෂණික දියුණුව හා කාර්යක්ෂමතාවය වැනි කරුණු මත පදනම්ව අප ජීවත්වන රට අනුවද එය වෙනස් වේ. උදාහරණයක් වශයෙන් ඔබ භාවිතා කරන එක් ෂොපින් බෑගයක් නිෂ්පාදනය කිරීමේදී වායුගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයේ බර කිලෝග්‍රෑම් 1 ග්‍රෑම් 740 ක් පමණ වේ. ඔබ භාවිතා කරන මෝටර් රථයට යොදන ඩීසල් ලීටරයක් දහනය වීමෙන් වායුගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයේ බර කිලෝග්‍රෑම් 2 යි ග්‍රෑම් 740 ක් පමණ වේ. ඔබේ නිවසේ භාවිතාවන ගෘහ විදුලි උපකරණ සඳහා වැයවන විදුලි එකක එකක් නිපදවීම සඳහා වායුගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයේ බර ග්‍රෑම් 710 ක් පමණ වේ. ඔබ මෙරට සිට යුරෝපයට හෝ ඇමරිකාවට ගුවන් මගින් ගමන් කිරීමේදී එක් ගමනකදී ඔබ වෙනුවෙන් වායු ගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයේ බර කිලෝග්‍රෑම් 1700 -1900 ක් පමණ වේ. සියළුම පුද්ගලයන්ට, ආයතනවලට හෝ කර්මාන්තශාලාවලට ආදී මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන සියළුම ජීවී හා අජීවී දෑ සඳහා කාබන් පියසටහනක් පවතී. එම අගය කුඩා නම් එහි අදහස වන්නේ එම නිර්මාණය සිදුකිරීමේදී වායු ගෝලයට විමෝචනය වී ඇති හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය කුඩා බවය. එම අගය විශාල නම් වායු ගෝලයට විමෝචනය වී ඇති හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය විශාලය.

අප එදිනෙදා ජීවිතයේදී භාණ්ඩ හා සේවා පරිහරණය කිරීමේදී මේ පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම ඉතා වැදගත්ය. අප සරල අල්පේච්ඡ ජීවිතයකට හුරු වුවහොත් අප නිසා දේශගුණ විපර්යාසය උත්සන්න වීමට ඇතිවන බලපෑම අවම වෙයි. අප අපගේ ජීවිතයේ ඇතිකරගන්නා ඉතා සුළු වෙනස් කමකින් අපට අප නිසා වායුගෝලයට මුදා හැරෙන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය සැලකිය යුතු මට්ටමකින් අවම කිරීමට දායක විය හැකිය. උදාහරණයක් වශයෙන් අප එක් ෂොපින් බෑගයක් දෙවරක් භාවිතා කළහොත් කාබන්ඩයොක්සයිඩ් කිලෝග්‍රෑම් 1 ග්‍රෑම් 740 ක් වායු ගෝලයට නිකුත්වීම වැළක්විය හැකිය. එක් ෂොපින් බෑගයක් භාවිතාකරන වාර ගණන අනුව අප වායු ගෝලයට මුදාහැරීම වළක්වන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය එම වාර ගණන කිලෝග්‍රෑම් 1 ග්‍රෑම් 740 න් ගුණ කිරීමෙන් ලබා ගත හැකිය. ඒ අනුව ජීවන රටාවේ ඉතා සරල වෙනසකින් පවා අපට දේශගුණ විපර්යාසය අවම කිරීමට දායක විය හැකි බව පැහැදිලිවේ.

ඉහළ බලශක්ති කාර්යක්ෂමතාවයකින් යුතු ගෘහ විදුලි උපකරණ භාවිතා කිරීම, අඩු බලශක්තියක් වැයවන විදුලි බුබුළු භාවිතා කිරීම, අනවශ්‍ය විදුලි බුබුළු නිවා දැමීම, හැකි සෑම විටම විදුලි ආලෝකය වෙනුවට ස්වභාවික ආලෝකය භාවිතයට යොමු වීම, අනවශ්‍ය අවස්ථා වලදී රුපවාහිනී හා ගුවන්විදුලි යන්ත්‍ර වැනි විදුලි උපකරණ ක්‍රියා විරහිත කිරීම, ඇඳුම් මැදීමේදී එය එකවර සිදුකිරීම, ස්වභාවික ආලෝකය හා වාතාශ්‍රය හැකි උපරිමයෙන් ප්‍රයෝජනයට ගත හැකි ආකාරයට ගොඩනැගිලි සැලසුම්කරණය, හැකි සෑම විටම පොදු ප්‍රවාහන සේවා මගින් ගමන් බිමන් යාම, පාපැදි භාවිතයට හුරුවීම, ඔබ පදවන මෝටර් රථයේ එන්ජිම නිකරුනේ පණ ගන්වා තැබීමෙන් වැළකීම, කාබණික අපද්‍රවය මගින් කොම්පෝස්ට් පොහොර නිෂ්පාදනය කිරීම, ගෙවතු වගාවන් වෙත යොමුවීම හා ගෙවත්තේ වගාකරන ආහාර ද්‍රව්‍ය භාවිතයට ගැනීම, රසායනික පොහොර හා කෘෂි රසායන වර්ග භාවිතය හැකි තරම් අවම කිරීම, කාබනික ගොවිතැනට යොමුවීම, කාබනික ආහාර පරිභෝජනයට යොමුවීම හා ආහාර අපතේ නොහැරීම වැනි කටයුතු මගින් අප සියලුම දෙනාට ඒ සඳහා දායකත්වය ලබා දිය හැකිය.

http://www.aithiya.lk/news_view.php?id=1268