නාගරික ජනතාව

ලෝකය පිළිගත් සම්මතයන්ට අනුව ඉහළ සමාජ තත්ත්වයක් අත්කර ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය, ශුභසාධන, හා වෘත්තීය පහසුකම් අත්කර ගැනීම සඳහා නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වෙත ජනයා මහා පරිමාණයෙන් සංක්‍රමණයවීම සිදුවේ. එසේ සංක්‍රමණය වන ජනයාට තම ජීවන තත්ත්වය උසස් කරගැනීමට අවශ්‍ය පහසුකම් නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වලින් සපයා ගැනීමට හැකි වුවද ඒහා සමගාමීව දේශගුණ විපර්යාසය හේතුවෙන් හටගන්නා බලපෑම් වලින් බැට කෑමට ඔවුනටද සිදුවේ. ඒ දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් වලින් නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වලට අනන්‍ය බලපෑම් රැසක්ද එල්ලවී ඇති බැවිනි.

ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් සියයට හැටක් (60%)ක් ජීවත්වන්නේ මුහුදුබඩ ප්‍රදේශවල පිහිටි නගර වලය. ප්‍රධාන ආර්ථික මර්මස්ථානය වන කොළඹ නගරයද ඇතුළු ප්‍රධාන නගර රැසක් පිහිටා ඇත්තේ පහත්බිම් ආශ්‍රිතව හෝ තෙත්බිම් මතය. ගංවතුර, භූගත ජලයට මුහුදු ජලය එක්වීම, ලවණතාවය අධිකවීම, සනීපාරක්ෂක ගැටළු ආදී දේශගුණ විපර්යාසයේ සෘජු හා වක්‍ර බලපෑම් වලට ඔවුන් මේ වන විටද මුහුණ දෙමින් සිටිති. විශේෂයෙන් පහත් බිම්, ජලමාර්ග ඉවුරු හා තෙත්බිම් මායිම් වල ජීවත්වන ජනතාව මෙම අභියෝග වලට මුහුණදීමට ඇති අවධානම වඩාත් වැඩිය. සැලසුම් සහගත නොවන සංවර්ධන කටයුතු හා අවිධිමත් භූමි පරිහරණ රටාව මෙම අවධානම තවත් උග්‍ර කරයි.

දේශගුණ විපර්යාස හේතුවෙන් වර්ෂා රටාවන් වෙනස්වී කෙටි කාලසීමාවකදී අධික වර්ෂාපතනයන් පතිතවීම මේ වනවිට සුලභ සංසිද්ධියක් බවට පත්ව ඇත. එමගින් හටගන්නා ගංවතුර තත්ත්ව වලින් නාගරික ජනතාවට දැඩි බලපෑම් එල්ලවේ. එම ජලය බැසයාමට බාධාවන ආකාරයෙන් අක්‍රමවත් ලෙස ඉදිකිරීම් සිදුකිරීම නිසා ජලය බැස යාම ප්‍රමාධ වේ. ජලය බැස යාමට ඇති පහත්බිම් හා තෙත්බිම් ද සංවර්ධන කටයුතු සඳහා යොදා ගැනීම මගින් ගැටළුව තවත් දරුණු අතට හැරේ.

දේශගුණ විපර්යාසයත් සමග ඉහළ යන පරිසර උෂ්ණත්වය මදුරුවන් වැනි පීඩාකාරී කෘමි සතුන්ට හිතකරය. එසේම කඩින් කඩ වැසි වැටීමෙන් බෝවන ස්ථාන සුලභ වීම නිසා මදුරුවන් මගින් බෝවන රෝග සීග්‍රයෙන් පැතිරයාම නාගරික ජනතාවගේ සෞඛ්‍යට දැඩි තර්ජනකි. නාගරික ප්‍රදේශවල අධික ජන ඝනත්වයක් පැවතීම සාමාන්‍ය තත්ත්වයක් වන අතර ඩෙංගු වැනි බෝවන වාහක රෝග වලට ඔවුන් පහසුවෙන් ගොදුරුවේ. භූගත ජල මට්ටම ඉහළ යාම නිසා වැසිකිළි වලවල් උතුරා යාම  හා වැසිකිළි අපද්‍රව්‍ය ගංවතුරට ගසාගෙන යාම නිසා විෂබීජ හා රෝගකාරක හාත්පස පැතිරී යාම මගින් සනීපාරක්ෂක ප්‍රශ්න උත්සන්න වීමෙන්ද නාගරික ජනතාවට බැට කෑමට සිදුවේ.

බොහෝ නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වල දිනපතා ජනනය වන මෙට්‍රික් ටොන් ගණනක් කසළ පළාත්පාලන ආයතන මගින් බැහැරලන්නේ මුඩුබිම් වලටය. නිතර ඇතිවන ගං වතුර මගින් එම කසළ ගසාගෙන ගොස් පරිසරය පුරා විෂබීජ පතුරුවා හරී. ජල ප්‍රභව දුෂණය කරයි. එසේම මැස්සන් හා මදුරුවන් වැනි පීඩාකාරී කෘමීන්ට බෝවීම සඳහා එම කසළ ගොඩවල් තෝතැන්නකි.

මිනිසාගේ මූලික අවශ්‍යතාවයක් වන ජලය දුෂනයවීමටද දේශගුණ විපර්යාසය දායකවේ. මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම නිසා ගංගා ජලයට කරදිය මුසුවීම සිදුවේ. ගංගා වල මහා පරිමාණයෙන් වැලි ගොඩ දැමීම මෙම තත්වය තවත් දරුණු කරයි. නාගරික ප්‍රදේශ වලට ජලය සැපයෙන්නේ මෙම ගංගා වලින් ලබා ගන්නා ජලය පිරිපහදු කිරීමෙනි. නමුත් ජලයේ ලවන ඉවත්කිරීමට අවශ්‍ය යන්ත්‍ර සූත්‍ර අපේ රටේ පිරිපහදු පද්ධති වලට සම්බන්ධ කර නොමැති බැවින් ජනතාවට විශේෂයෙන්ම වියලි කාලයට මෙසේ කරදිය මුසු ජලය පරිභෝජනය කිරීමට සිදුවේ. කැළණි හා කළු ගංගා ආශ්‍රිතව මෙම තත්ත්වය සුලභය. එසේම මුහුදු මට්ටම ඉහළයාම නිසා භූගත ජලයටද කරදිය මුසුවීම සිදුවේ. එමගින් ළිං ජලයද අපවිත්‍ර වේ. නිතර ඇතිවන ගංවතුර ගැලීම නිසා ජල මුලාශ්‍ර දුෂනයවීමද ගැටළුවකි.

දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම නිසා සංඛ්‍යාත්මකව හා බරපතලබව අතින් ඉහළ යන කුණාටු තත්ත්වයන් හේතුවෙන්ද නාගරික ජනතාවට බැට කෑමට සිදුවේ. විශේෂයෙන් නාගරික පැල්පත් නිවාස වල ජීවත්වන ජනයා මෙමගින් වැඩි වශයෙන් පීඩාවට පත්වන්නේ ඔවුන්ගේ නිවාස බරපතල කුණාටු තත්ත්වයන්ට කිසි සේත්ම ඔරොත්තු නොදෙන බැවිනි.

දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් වලින් අනාථභාවයට පත්වූ කඳුකරයේ, වියලි කලාපයේ හෝ මුහුදුබඩ ප්‍රදේශවල ජනයාගේ (දේශගුණ අනාථයන්) ද අවසන් බලාපොරොත්තුව වන්නේ නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වෙත සංක්‍රමණය වී රක්ෂාවක් සොයාගෙන ජීවත්වීමයි. එමගින් එම ප්‍රදේශවල ජනගහනය තවත් ඉහළ යන අතර ඔවුන් සියළු දෙනාටම ඉහළ යන ජනගහනය ඈඳුණු සමාජාර්ථික ප්‍රශ්න වලට, සම්පත් කෙරෙහි එල්ලවන පීඩනයට අමතරව ඉහත සඳහන් කල ගැටළු වලට මුහුණ දීමටද සිදුවෙයි.

දේශගුණ විපර්යාසය අවමකිරීමට හා ඊට මුහුණදීමට විධිමත් වැඩපිළිවෙලක් රාජ්‍ය මට්ටමින් ඇතිකර ගැනීම අවශ්‍යවන්නේ එබැවිනි. එහිදී මහපොළොවට දරාගත හැකි ධරණීය සංවර්ධන මාවතට ප්‍රවේශවීම,  ක්‍රමවත් භූමි පරිභෝජන රටාවක් ඇතිකිරීම හා නව නගර සැලසුම්කරණයේදී හා නගර ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමේදී දේශගුණ විපර්යාසය මගින් ඇතිවිය හැකි බලපෑම් පිළිබඳව සැලකිලිමත්වීම, දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් වලට අනුහුරුවීම සඳහා අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම වැදගත් වේ.