ප්‍රති සරදියල් න්‍යාය

දේශගුණ විපර්යාසයේ ඇති ඉතා අසාධාරණම ප්‍රතිවිපාකය වන්නේ එමගින් ප්‍රති සරදියල් න්‍යායෙන් පීඩිතයන්ටම පහර එල්ල කිරීමය. එනම් පොහොසතුන්ගෙන් ධනය කොල්ලකා දුප්පතුන් අතර බෙදා දුන් සරදියල් න්‍යායට පටහැනිව යමින් දේශගුණ විපර්යාසය මගින් සිදුකරන්නේ දුප්පතුන් සුරාකෑමට ධනවතුන්ට අවසර ලබාදීමය. දේශගුණ විපර්යාසය මගින් අන්ත අසරණ තත්ත්වයට පත්වීමේ වැඩිම අවධානමක් සහිත රටවල් පිළිබඳව විමසා බැලීමෙන් මේ බව මොනවට පැහැදිළිවේ.

ඇමරිකාවේ නොටර් ඩෑම් විශ්වවිද්‍යාලය මගින් ලෝකයේ රටවල් 177ක ආර්ථිකයන් විශ්ලේෂණය කර සකස්කර ඇති ගෝලීය අනුහුරුතා දර්ශකයේ (global adaptation index) මගින් අනාවරණය කර ඇති ආකාරයට දේශගුණ විපර්යාසයට බිලිවීමේ වැඩිම අවධානමක් සහිත රට වන්නේ සෝමාලියාවයි. එරිත්‍රියාව හා සුඩානය එහි දෙවැනි හා තුන්වැනි ස්ථාන හිමිකරගෙන ඇති අතර ශ්‍රී ලංකාවට හිමිව ඇත්තේ 96 වැනි ස්ථානයයි.මෙහිදී අදාල එක් එක් රටට කොතරම් හොඳින් දේශගුනික විපර්යාසයටඅනුහුරුවිය හැකිද, සූදානම කෙබඳුද, අනාරක්ෂිත තත්ත්ව මොනවාද, දේශගුණික විපර්යාස සඳහා ප්‍රතික්‍රියා කිරීමට ඇති හැකියාවකොපමණද වැනි අනු දර්ශක ගණනාවක් පිළිබඳව මෙන්ම ආහාර, ජලය, සෞඛ්‍ය, පරිසර පද්ධති, මානව වාසස්ථාන හා යටිතල පහසුකම් සම්බන්ධයෙන්ද අවධානය යොමුකර ඇත.

මේ අතරින් දේශගුණ විපර්යාසයේ අහිතකර බලපෑම් වලට බිලිවීමේ වැඩිම අවධානමට මුහුණදීමට සෝමාලියාවට සිදුවී ඇත්තේ දේශගුණ විපර්යාසය මගින් ඇතිකරන නියං සාය මගින් එරට ආහාර හා ජල සැපයුමට බරපතල තර්ජන එල්ලකිරීම හේතුවෙනි. එසේම විශ්ලේෂකයන් පවසන්නේ එරිත්‍රියාව මේ වන විටත් මුහුණදී සිටින ආහාර සැපයුම් ප්‍රශ්නය දේශගුණ විපර්යාසය හේතුවෙන් වඩාත් නරක අතට හැරීමට ඉඩ ඇති බවයි. තවද සුඩානය දැනට මුහුණදී සිටින පිරිසිඳු පානීය ජලය සපයාගැනීමේ ගැටළුව දේශගුණ විපර්යාසය හේතුවෙන්වඩාත් දරුණු අතට හැරීම හා එමගින් මහජන සෞඛ්‍යට එල්ලවන තර්ජනය වඩාත් බිහිසුණු විය හැකිය. දර්ශකයේ සිව්වන ස්ථානයේ සිටින බුරුන්ඩි රාජ්‍යය අවධානමට ලක්වී ඇත්තේ එරට සහල්, තිරිඟු සහ බඩ ඉරිඟු නිෂ්පාදනය මත තබා ඇති විශ්වාසයආන්තික කාලගුණික තත්ත්ව මගින් තර්ජනයට ලක්වී ඇති බැවිනි. තවද පැපුවා නිව් ගිනියාවේආහාර, ජලය හා යටිතල පහසුකම් තර්ජනය ලක්කරමින් මුහුදු මට්ටම ඉහල නැගීම ද, මොරිටානියාවේ නියඟය හා මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම මගින් ආහාර හා ජල සම්පාදන අංශ තර්ජනයටලක්වීම, මෙන්ම යටිතල පහසුකම් විනාශවීමද, යේමනයේ දැනට පවතින ජල සම්පාදන ගැටලු තව තවත් නරක අතට හැරීම සහ දුප්පත්කම වර්ධනය වීම ද, චැඩ් රාජ්‍යයේ කෘෂිකර්මයට නියඟය හා ගංවතුර යන විපත් දෙකෙන්ම ගැටලු ඇති වීමද, සොලමන් දූපත් ඉහළ යන මුහුදු මට්ටම මගින් සම්පුර්ණයෙන් මුහුදට බිලිවීමේ අවධානම ද,ගැම්බියාවේ කෘෂිකාර්මික අංශවලට කාලගුණික රටාවන් වෙනස් වීම මගින් දැඩි ලෙස පහර එල්ලවීමද නිසා එම රටවල් පිළිවෙලින් දේශගුණ විපර්යාසයට බිලිවීමේ වැඩිම අවධානමක් සහිත රටවල් 10 අතරට ඇතුලත්ව තිබේ.

හරිතාගාර වායු ටොන් ගණනින් වායුගෝලයට මුදාහැර දේශගුණ විපර්යාසය උත්සන්න කිරීමට දායකවන රටවලට අවම බලපෑම් ඇතිකරමින් දේශගුණ විපර්යාසයේ අනිටු බලපෑම් මගින් වැඩි වශයෙන් දුක් විඳීමට සිදුවී ඇත්තේ ඉතා සුළු හරිතාගාර වායු විමෝචනයක් සහිත රටවලට බව එමගින් පැහැදිළිවේ. මහා පරිමාණයෙන් හරිතාගාර වායු විමෝචනය කරමින් දේශගුණ විපර්යාසය උත්සන්න කිරීමට ප්‍රබල දායකත්වයක් සපයන්නේ බටහිර ධනවත් රටවල්ය.එම රටවලටද දේශගුණ විපර්යාසයේ අහිතකර බලපෑම් වලට මුහුණදීමට සිදුවුවද ඔවුන් තමන්ට හිමි ධන බලය මගින් එම බලපෑම් අවමකරගැනීමට හෝ ඒවාට මුහුණදීමට අවශ්‍ය ශක්තිය ගොඩනගා ගනිති. නමුත් දරිද්‍රතාවයේ පතුලේ කිමිදී සිටින බහුතර දුප්පත් රටවල් වලට දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් වලට මුහුණදීමට අවශ්‍ය ආර්ථික ශක්තියක් නොමැති කමින් එම රටවලට කබලෙන් ලිපට වැටීම සිදුවී තිබීම සැබවින්ම ඛේදවාචකයකි. මෙහි ඇති ඉතා අවාසනාවන්තම මුහුණුවර වන්නේ දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් මගින් පීඩිතයන් තවත් පීඩනයට ලක් කෙරෙන අතරම ධනවතුන් එමගින්ද වාසි ලබා ගැනීමට වෙර දැරීමයි.

දේශගුණ විපර්යාසය අවමකිරීමට හා ඊට  අනුහුරුවීමට අවශ්‍ය අරමුදල් සපයන දානපතීන්ගේ භූමිකාව මෙම ධනවත් රටවල් රඟදක්වමින් සිටියද එම රටවල් කේන්ද්‍ර කරගෙන ක්‍රියාත්මකවන බහුජාතික සමාගම් සිදුකරන්නේ පීඩිත රටවල ඇති සම්පත් කොල්ලකෑමය. දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් හේතුවෙන් දිනෙන් දිනම දරිද්‍රතාවයේ පත්ලෙහිම ගිලෙමින් පවතින රටවලට සිදුවී ඇත්තේ එමගින් සුළු හෝ අස්වැසිල්ලක් ලබා ගැනීම සඳහා තම රටේ සම්පත් බහුජාතික සමාගම් වලට විකිණීමට.  දුප්පත් රටවල ඇති ජලය, ඛනිජ ද්‍රව්‍ය, වනාන්තර වැනි නොයෙකුත් ස්වභාවික සම්පත් මේ ආකාරයෙන් සූරාකෑමට බටහිර බහුජාතික සමාගම් සැදී පැහැදී සිටිති. තම රටවලට දේශගුණ විපර්යාසයේ බලපෑම් වලින් ගොඩ ඒමට ඇති සම්පත් මේ ආකාරයෙන් විජාතිකයන්ට විකිණීමට දුප්පත් රටවලට සිදුවී ඇත්තේ එමගින් නිමි භාණ්ඩ සකස්කිරීමට අවශ්‍ය තාක්ෂනය හා ආයෝජන එම රටවලට නොමැති බැවිනි. බටහිර බලවතුන් එමගින් බොර දියේ  මාළු බාන්නේ කිසිඳු හිරිකිතයක් නැතිවය. අවසානයේ එම රටවලට සිදුවන්නේ වත්ත බද්දට දී ඇස්සට දත නියවීමටය. දේශගුණ විපර්යාසයේ අවධානම හිස දරා සංවර්ධන සිහින පසුපස උමතුවෙන් ලුහුබඳින සදාතනිකවම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටක් ලෙස අප රටේ පාලකයන්ද මේ පිළිබඳව දැඩි විමසිල්ලෙන් පසුවීම වටී.